Groene energie

Gebruik zoveel mogelijk de stroom die je produceert wanneer de zon schijnt

Om je investering in fotovoltaïsche panelen maximaal te laten renderen, verbruik je best zoveel mogelijk je stroom die je zelf produceert.

Vroeger kon je met een terugdraaiende teller overtollige stroom op het net afgeven en deze later terug (gratis) opnemen. Dit principe is vandaag voor (nieuwe) installaties niet meer mogelijk omdat een digitale meter verplicht is: je ontvangt van je energieleverancier wel geld per geproduceerde kWh die je op het net injecteert (het ‘injectietarief’), maar dit is minder voordelig. In Wallonië blijven de terugdraaiende tellers voorlopig nog, maar betaal je een ‘prosumententarief’ om het net in de twee richtingen te gebruiken (zie punt 5 in ‘Hoe kies ik de juiste fotovoltaïsche installatie?’).

Het is dus voordeliger om je opgewekte elektriciteit te verbruiken op het moment dat je panelen stroom produceren, dus tijdens de uren dat er zon of veel daglicht is (de hoogste opbrengst heb je meestal rond de middag (tussen 11u en 15u). Of met andere woorden: het is een kwestie van je ‘eigenverbruik’ of ‘zelfverbruik’ te verhogen.

Je zelfverbruik eenvoudig berekenen

Je kan het percentage zelfverbruik heel eenvoudig berekenen met de formule (P-I)/P x 100, waarbij:

P (productie) = de hoeveelheid stroom die je panelen in een bepaalde periode (bv. een maand) hebben geproduceerd; dit kan je aflezen op je omvormer of je productiemeter
I (injectie) = de hoeveelheid stroom die je in diezelfde periode aan het net hebt afgegeven; dit kan je aflezen op je digitale teller

Doorgaans schommelt het gemiddeld zelfverbruik van een gezin tussen 20 en 40%, althans als de productie van de zonnepanelen ongeveer overeenstemt met het jaarlijkse stroomverbruik van het gezin. Mits een doordacht gebruik van de zelf geproduceerde stroom kan dit percentage echter met enkele tientallen percenten verhogen.

Staar je echter niet blind op de optimalisatie van je zelfverbruik: een grotere installatie zal tot een lager percentage zelfverbruik leiden, maar zal wel je productie verhogen en dus ook je inkomsten verbonden aan de injectie (afgifte aan het net).

Hoe pak je dit aan?

Ben je overdag thuis, dan lijkt het vrij eenvoudig om de toestellen met een groot verbruik (een wasmachine, een droogkast en in mindere mate een vaatwasser) aan te zetten op momenten dat je panelen voldoende stroom produceren. Misschien zet je best niet alle toestellen tegelijk aan, maar na elkaar, tenzij het vermogen van je installatie hiervoor groot genoeg is en er voldoende zon op je panelen valt.
Ben je overdag niet thuis, dan kan je ervoor zorgen dat je toestellen tijdens je afwezigheid zelf opstarten. Dat kan meestal via een uitstelknop (‘start delay’), maar als je toestel niet over zo’n functie beschikt, dan kan je heel eenvoudig tussen het toestel en het stopcontact een schakelklok (‘timer’) installeren, die je vooraf instelt. Deze mechanische of digitale schakelklokken zijn uiterst goedkoop: je betaalt er 10 à 20 € voor in een doe-het-zelfzaak.
Beschik je over een elektrische boiler (voor de productie van warm water), dan zal deze waarschijnlijk ’s nachts opwarmen wanneer je van het nachttarief (aan een lagere prijs) kan profiteren. Met je zonnepanelen kan je ook dit toestel beter overdag (gratis) opwarmen. Eventueel kan je het circuit van de boiler rechtstreeks aan een timer in je zekeringkast (laten) aansluiten. Ook met een al zuinige warmtepomp of warmtepompboiler kan je nog winst boeken door deze enkel overdag te laten werken.

Je kan het overschot van je productie ook opslaan in:

Een thuisbatterij. Zie hiervoor de tip ‘Is een thuisbatterij nuttig en rendabel?’
Een elektrische wagen. Ben je van plan deze wagen thuis op te laden, dan is je installatie hierop best berekend.

Maak optimaal gebruik van je slimme meter

De digitale meter kan niet alleen meten, hij kan je ook waardevolle informatie doorgeven. Aan diens gebruikerspoort kan je immers een toestelletje koppelen dat je via een app op je GSM een beter zicht geeft op je dagelijkse gebruik. Maar je kan er ook je elektrische toestellen mee aansturen, bv. door ze in werking te stellen zodra je zonnepanelen voldoende stroom produceren. De kostprijs van een dergelijk toestel varieert tussen enkele tientallen en enkele honderden euro. Meer info op maakjemeterslim.be.

Premies

Het Vlaams Gewest geeft een premie voor systemen die de productie van warmte met elektriciteit aansturen, nl. voor warmwaterproductie in een elektrische boiler of warmtepompboiler, of voor woningverwarming met een warmtepomp of een accumulatiesysteem.
Het Waals Gewest geeft ook een premie voor de installatie van domotica die het zelfverbruik verhoogt door elektrische toestellen in te schakelen bij voldoende eigen productie en piekverbruiken helpt vermijden.